Duraklama Dönemi Islahatçıları ve Islahatları

Duraklama Dönemi Islahatçıları ve Islahatları

Duraklama Dönemi Islahatçıları ve Islahatları

Duraklama dönemi Islahatları Nelerdir? Duraklama dönemi Islahatları ve Islahatçıları Kimdir? Duraklama dönemi Islahatları Nedenleri Nelerdir? Duraklama Dönemi Islahatlarının Genel Özellikleri Nelerdir?

 

Duraklama dönemi Islahatları Nedenleri

Osmanlı Devleti'nde 17. yüzyılın başlarından itibaren devlet yapısında ortaya çıkan düzensizlikler, ıslahatlarla önlenmeye çalışılmıştır. İlk defa Duraklama döneminde başlayan ıslahat hareketleri Gerileme ve Dağılma dönemlerinde de devam etmiştir. Duraklama döneminde Yükselme dönemindeki güce ulaşmak amacıyla ıslahatlar yapılmıştır. Ancak kurumların kendini yenileyip çağa ayak uydurması sağlanamadığından, yüzeysel olarak yapılan bu ıslahatlardan beklenen sonuçlar alınamamıştır.

 

Duraklama Dönemi Islahatçıları ve Islahatları

I.Ahmet

Bu dönemde "Ekber ve Erşed" sistemi kabul edilerek, şehzadelerin sancağa gönderilmesi uygulamasına son verilmiştir. Hanedan üyeleri sarayda yetiştirilmeye başlanmıştır. Ancak bu durum şehzadelerin devlet tecrübesi kazanmadan, halk tan kopuk ve yetersiz olarak tahta geçmelerine neden ol­muştur. Şehzadelerin yerine sancaklara valilerin tayin edilmesi, şehzade isyanlarını önlediğinden merkeziyetçi yönetim anlayışı güçlenmiştir.

 

Kuyucu Murat Paşa

I.Ahmet döneminde, 1607 - 1611 yılları arasında sadrazamlık yapan Kuyucu Murat Paşa, devlet otoritesini yeniden sağlamak için özellikle Celali isyanlarına karşı sert tedbirler al­mış, baskı ve şiddet politikası ile devlet otoritesini sağlamaya çalışmıştır.

ll. Osman (Genç)

II.  Osman  hükümdar  olduktan  sonra yönetim ve askerlik alanlarında köklü yenilikler yapmak istemiştir.

 

Bu amaçla;

• Saraydaki cariyeler yerine saray dışından evlenme geleneğini başlatmıştır.

• Şeyhülislamın fetva vermek dışındaki yetkilerine son ve­rerek ilmiye sınıfının devlet yönetimine karışmasını önlemeye çalışmıştır.

• Padişahların yönetimdeki etkisini ve otoritesini artırmaya çalışmıştır.

• Hotin Seferi sırasında disiplinsiz davranışlarını gördüğü Yeniçeri Ocağı'nı kaldırmayı düşünmüştür.

 

IV.Murat

Devlet otoritesini artırmak, Yeniçeri ocağını itaat altına al­mak, İstanbul'un asayiş ve güvenliğini sağlamak için aşağıdaki ıslahatları yapmıştır.

 

• Başta annesi Kösem Sultan olmak üzere saray kadınlarının devlet yönetimine kanşmasını engellemiştir.

• Yeniçeri ve sipahi zorbalarını ortadan kaldırarak Kapıkulu ocaklarını itaat altına almıştır.

• Baskı ve şiddet politikasıyla İstanbul'un güvenliğini sağ­lamaya çalışmıştır.

• İçki ve tütün yasağı getirerek, İstanbul'da geceleri sokağa çıkma yasağı uygulamıştır.

• Anadolu 'daki Celali isyanlarını bastırarak devlet otoritesi­ni yeniden sağlamıştır.

• Sorunların gerçek nedenlerini tespit edebilmek için devrin önemli devlet adamlarına ve aydınlarına sorunların nedenleri ve yapılacak ıslahatlarla ilgili raporlar hazırlat­mıştır (Koçi Bey Risalesi gibi).

 

Köprülü Mehmet paşa

Tarhuncu Ahmet Paşa'dan sonra sadrazamlık görevine geti­rilen devlet adamlarının başarılı olamamaları, devlet otoritesinin ve maliyenin iyice bozulmasına neden olmuştur. Bunun üzerine IV.Mehmet'in annesi Valide Turhan Sultan, yaşlı ve tecrübeli bir devlet adamı olan Köprülü Mehmet Paşa'ya sadrazamlık görevini teklif etmiştir. Ancak Köprüiü Mehmet Paşa kendisine "uygun bir çalışma ortamı" oluşturmak amacıyla bazı şartlar ileri sürerek bu görevi kabul etmiştir.

 

Köprülü Mehmet Paşa'nın Şartları

• Saraya sunacağı her teklif kabul edilecek ve bu tekliflere aykırı emir verilmeyecek ,

• İstediği kişileri devlet memurluklarına tayin edebilecek ve görevden alabilecek,

• Kendisi hakkında bir şikayet olursa önce savunması alı­nacak ve sonra karar verilecek.

İsteklerinın kabul edilmesi üzerine Köprülü Mehmet Paşa sadrazamlık görevini kabul etmiş (1656- 1661) ve böylece Osmanlı tarihinde "Köprülüler" denilen dönem başlamıştır.

 

Köprülü Mehmet Paşa Islahatları

• İstanbul uleması arasındaki dini tartışmalara ve kargaşaya son vermiştir.

• Ordu ve donanmada yeni düzenlemeler  yaparak  askeri faaliyetlerde başarılı sonuçlar almıştır.

• Anadolu ve Erdel'deki isyanları bastırarak devlet otoritesini yeniden sağlamıştır.

• Maliyeyi düzenleyerek ekonomik durumu düzeltmiştir.

 

Köprülü Mehmet Paşa, Kuyucu Murat Paşa ve IV.Murat gibi baskı ve şiddet politikası uygulayarak, bozulmuş olan devlet düzenini yeniden sağlamıştır. Köprülü Mehmet Paşa'dan sonra yerine oğlu Fazıl Ahmet Paşa'nın getirilmesiyle "Köp­rülüler Devri" devam ettirilmiştir.

 

Köprülü Fazıl Ahmet Paşa

İyi bir eğitim alan ve tecrübeli bir devlet adamı olan Fazıl Ahmet Paşa. Köprülü Mehmet Paşa'nın ölümü üzerine babasının yaptığı faaliyetlerden memnun kalan IV. Mehmet tarafından sadrazamlık  görevine getirilmiştir (1661 -1676).

 

Köprülü Fazıl Ahmet Paşa'nın Islahatları

• Anadolu'daki sipahi isyanlarını bastırmıştır.

• Askeriyede ve donanmada düzenlemer yaparak, Venedik, Lehistan ve Avusturyaya karşı başarılı seferler yapmıştır.

 

 

Duraklama Dönemi Islahatlarının Genel Özellikleri

✦ Yükselme döneminin ihtişamına  dönmek  amaçlandığı için bu dönem ıslahatlarında Yükselme döneminin uygulamaları örnek alınmıştır.

✦ Islahatlar daha çok düşünce safhasında kaldığından uygulanma ve başarıya ulaşma imkanı bulamamıştır.

✦ lslahatlardaki temel amaç isyanları bastırmak ve devletin otoritesini yeniden sağlamak olmuştur.

✦ Baskı ve şiddet yoluyla devlet otoritesi sağlanmaya çalışıldığından sorunlar geçici olarak çözülmüştür.

✦ Sorunların nedenleri araştırılmadığından ve sorunlara köklü çözümler getirilemediğinden ıslahatlardan istenilen sonuçlar elde edilememiştir.

✦ Avrupa'nın gerisinde  kalındığı farkedilemediği için ısla­hatlarda Avrupa'daki gelişmelerden yararlanılmamıştır. 

✦ Islahatlar halka maledilememiştir.

✦ Yapılan ıslahatlar Osmanlı Devleti'nin duraklamasını engelleyememiş ve Gerileme dönemine girilmiştir.


Yorum Yaz