Erikson ve Marcia’nın Kimlik Statüleri
Erikson ve Marcia’nın Kimlik Statüleri
Erikson ve Marcianın Kimlik Statüleri Nelerdir? Erikson ve Marcianın Kimlik Statüleri şunlardır:
Başarılı (olumlu) kimlik: Hem kimlik bunalımı süreci vardır, hem de uygun karar alabilme becerisi vardır. Ergenler her şeye rağmen hata yapsalar dahi, onları inceleme, düşünme, hatasını görme ve uygun kararı verip, hatalarını telafi edebilme kararlılığı mevcuttur. Olumlu kimlikte bireyin kendini arayışı vardır, çatışma vardır, aynı zamanda olumlu karar alabilme de söz konusudur.
• Kimlik bunalımı yaşayan ergenler, geniş çaplı araştırmaya girerler ve sonunda istediği kimliğe ulaşırlar.
• Başarılı kimlikte, ergen bunalımı başarıyla atlatmış, kendine özgü değerler sistemi geliştirmiş, planlar yapmış ve kararlı - tutarlı ve gerçekçi tutumlar sergilemiştir.
• Ergenler olumlu karar alabilmek için, anne - baba, öğretmen ve çevre ile sürekli çatışmalar yaşayabilir. KPSS: Gelişim psikolojisi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? (Kimlik arayışı statüsünde bulunan ve anne babalarıyla aralarında sorun bulunan gençler, olumlu bir kimlik statüsüne sahiptirler)
KPSS: Bir okla yaralı kalbin, boyacının sandığında, güvercinin kağıt helvasında, sevgilinin kayığında, burnumda, yarısı balık yarısı insan. İn miyim cin miyim ben neyim? (Kimlik arama)
KPSS: Ailenin tek çocuğu olan Doğukan’ın babası, bir şirkette genel müdür. Annesi ise avukattır. Doğukan küçüklüğünden beri okul öncesi öğretmeni olmak ister ailesi ise onun avukat olmasını ister. Sonuçta Doğukan hangi mesleği seçeceği konusunda kararsızlığa düşer. (Kimlik karmaşası)
KPSS: Fen bilgisi öğretmenliğini ailesinin isteğiyle tercih eden Hasan, ikinci sınıfa geçince kendi isteği olan sınıf öğretmenliği için tekrar sınava girmeye karar vermiştir. (Olumlu kimlik)
İpotekli - Erken bağlanmış kimlik: Birey, benlik arayışına girmez, çevresindeki otoritenin önerdiği kararları onaylar. İpotekli ergenler kendilerine özgü bir kişilik geliştiremezler, sürekli çevresindekilerin yardımı ve onayına yönelirler. Ailem, öğretmenim benim için uygun olanı seçmiştir düşüncesini benimserler ve bundan da mutlu olurlar. Birey çevresindekilerin belirlediği kimliğe girerler.
KPSS: Bir problem karşısında karar verirken bağımlı hareket eden bireylerden hangi tipik davranış beklenir? (Bu konuda deneyimli kişilerin önerilerini benimseme)
Moratoryum Kimlik Psikososyal Moratoryum: Ergenler başarısızlık durumunda, erteleme, bekletme, gözden geçirme, kendilerini dinlendirme gibi davranışlara yönelirler. Moratoryum, kimlik bunalımı yaşayan ergenlerin içine düştüğü geçici boşluk durumudur. Ergenlik dönemindeki geçici umursamaz, boş vermişlik, vurdumduymazlık hedef belirleyememe anlayışıdır. Bu durumlar geçicidir, ergenlere sabırlı, hoşgörülü davranılır ise onlar kendilerini bulacaklardır. Bu dönemde ergenlere daha az çaba gerektiren hedefler koyması önerilmelidir. Moratoryum anlayışındaki ergen, üzerinde aşırı sosyal baskı bir yalnızlık hissi yaşar.
KPSS: Üniversite sınavlarına hazırlanma konusunda kararsızlığa düşen genç, bir süre bu konu üzerinde durmamaya karar verir. (Psikososyal moratoryum)
KPSS: Ayşe doktor olmak istemekte ailesi ise mühendis olmasını istemektedir. Hangi mesleği seçeceğine karar veremeyen Ayşe, meslek seçme fikrini bir süreliğine ertelemiştir. (Psikososyal moratoryum)
Dağınık (Kargaşalı kimlik): Bir kimliğe bağlanmazlar, kaçınırlar, kimlik arayışında değildirler. Ne kimlik arayışları ne de kimlik krizleri yoktur. Kimlik bunalımları yok, buna rağmen kararsızlık yaşarlar. Kararlarını durumdan duruma değiştirirler. Bazı araştırmalar yapsalar da belirli bir yönelimleri yoktur. Bir öyle bir böyle tepkiler gösterirler. Bu statüdeki ergenlerin tercihleri gerçekçi temele dayanmaz, duruma göre değişir. Dağınık kimlikte bireyin çevre ile sosyal iletişimi düşük, kısa sürelidir. İçinde bulundukları grupların sık değiştirirler, hayattan beklentileri de düşüktür.
KPSS: Hasan lise son sınıfta okumasına rağmen, halen ne yapacağına karar verememiştir. Henüz kendisine özgü bir dünya görüşüne ve geleceği ile ilgili bir plana sahip olmadığı gibi bunun için bir şeyler yapmaya da çalışmamaktadır. (Dağınık kimlik)
KPSS: Lise birinci sınıfta sevdiği arkadaşının sayısal bölümü tercihinden etkilenerek, sayısal alanı seçen Suna lise son sınıfa geçtiğinde eşit ağırlık alanını tercih etmiştir. Bunu yaz tatilinde izlediği bir filmden sonra, bankacı olmanın tam kendisine göre olduğu şeklinde açıklamıştır. (Dağınık kimlik) - (Suna’nın mesleki olgunluk düzeyi düşük olduğundan özdeşime dayalı alan seçmektedir).
KPSS: Küçük bir kasabada doğan Fatma, babasından sürekli dayak yemektedir. Hangi üniversiteyi seçeceği konusundaki temel düşüncesi, ailesinden uzaklaşmaktır. İstanbul’u seçer ve okula gider. Burada birbirine zıt görüşlü, çeşitli dinsel ve politik gruplara girip çıkar. Sınıf arkadaşıyla eve çıkar anlaşamaz ayrılır. Fatma hangi kimlik statüsüne sahiptir? (Dağınık kimlik)
Gölgelenmiş Kimlik: Ergenler kendilerine uygun karar vermeye çalışırken, ailelerinin baskıları yüzünden başarılı olamazlar. Kendi kararlarını yerine ailelerin kararını kabullenmek zorunda kalırlar. • İpotekli kimlikte, ergen alınan karardan memnundur ve ailesini mutlu etmek için onların istediği kararı alırken, gölgelenmiş kimlikte birey ailesinin baskısı ile seçim yapmak zorunda kalır. Kendi isteklerine rağmen ailesinin zoruyla karar alır.
Ters (olumsuz) kimlik: Hiç kimse olmaktansa kötü birisi olmak tercih edilir. Ailesi ve çevresi tarafından kabul görmeyen ergenler onların istedikleri kişiliklerin tam tersini benimserler. Bu aslında ergenin, beni fark edin bende varım başkaldırısı da olabilir. Ters kimlik benimsenmesi yaşanan sorunların da derinleştiğini göstermektedir. Yüksek beklentisi olan aileler, çocuklarına abartılı ders çalışma ve başarılı olma konusundaki taleplerini karşılayamayan ergen, müzik grubuna katılır ve okulu bırakabilir. Ailesi, savcı, hakim olan gencin hırsızlık yapması veya aşırı uç politik dini gruplara girmesi.
KPSS: Erikson’un kuramına göre ergenlik döneminde köyden kente göç edenler üzerinde göçlerle ortaya çıkan toplumsal sorunların nasıl bir etki yapması beklenir. (Toplum içindeki rolleri konusunda karmaşa yaşamalarına yol açması)
KPSS: Akran ve arkadaş gruplarının birey üzerindeki etkilerinin ve baskılarının en yoğun olduğu okul dönemi (Ortaöğretim)