Türkiye'de Enerji Kaynakları

Türkiye'de Enerji Kaynakları

Türkiye'de Enerji Kaynakları

Enerji kaynakları; yenilenebilir enerji kaynakları ve yenilenemeyen enerji kaynakları olarak ikiye ayrılır. Türkiye'de Enerji kaynakları ve Enerji kaynaklarının Ülkemizdeki Dağılışı Nelerdir? Ülkemizde başlıca enerji kaynakları, enerji kaynaklarının kullanım alanları hakkında bilgiler vereceğiz.

Yenilenemeyen Enerji Kaynakları

Taşkömürü (Maden Kömürü)

I. Jeolojik devirde oluşmuş bazı arazilerdeki organik tortul kayadır.

Kalori değeri yüksek olduğu için demir-çelik endüstrisinde kullanılır.

Ülkemizde taş kömürü yatakları Batı Karadeniz Bölümü'nde, Ereğli, Zonguldak, Amasra dolaylarındadır.

Taşkömürü demir-çelik fabrikalarında kullanılmaktadır. Bu yüzden demir madenine sahip olmadıkları halde Karabük ve Ereğli'ye demir-çelik fabrikası kurulmuştur.

Linyit

Türkiye arazisi genelde üçüncü zamanda oluştuğundan zengin linyit yataklarına sahiptir. Bütün bölgelerde linyit rezervi bulunmaktadır. Taşkömürüne göre kalorisi azdır. Ancak çok yaygın olduğundan enerji ihtiyacımızın önemli bir kısmını karşılamaktadır.

Başlıca linyit yatakları;

  • Ege'de: Manisa (Soma), Muğla (Yatağan), Kütahya (Seyitömer, Tavşanlı, Tunçbilek)
  • Doğu Anadolu'da: Kahramanmaraş (Afşin-Eibistan)
  • Karadeniz'de: Amasya (Çeltek), Samsun (Merzifon)
  • Marmara'da: Çanakkale (Çan, Biga), istanbul, Bursa (Orhaneli)
  • İç Anadolu'da: Sivas (Kangal), Ankara (Çayırhan)

Linyitle çalışan termik santrallerimiz;
Soma, Yatağan, Seyitömer, Tunçbilek, Afşin (Eibistan), Artvin (Hopa), Ankara (Çayırhan), Sivas (Kangal), Bursa (Orhaneli)

Petrol

Ülkemiz, petrol yönünden fazla zengin değildir. Petrol üretimimizin % 98'i Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nden sağlanır.

Başlıca petrol yataklarımız;

Batman, Raman, Garzan, Mardin, Adıyaman, Siirt, Diyarbakır ve Şanlıurfa'dadır. Ayrıca; İskenderun Körfezi, Trakya, Adana ve Tuz Gölü çevresinde de petrol rezervleri tespit edilmiştir.

Güneydoğu Anadolu'da çıkartılan petroller ve dışarıdan ithal edilen ham petroller şu rafinerilerde işlenir:

  • Batman
  • ipraş (izmit)
  • Ataş (Mersin)
  • Aliağa (izmir)
  • Orta Anadolu (Kırıkkale)

Ülkemizde çıkartılan petrol, ihtiyacımızın yaklaşık % 20'sini karşılar. Diğer kısmı ise ithal edilir ve petrol ithalatımızın önemli bir kısmını oluşturur.

Doğal Gaz

Doğal Gaz

Yer altında oluşmuş çeşitli gazların karışımıdır.

Petrol yönünden zengin ülkelerde yaygın olarak çıkartılır. Ülkemiz, doğal gaz bakımından zengin değildir. Tüketiminin çoğunu başta Rusya olmak üzere dışarıdan ithal ederek karşılar.

Türkiye'nin en önemli doğal gaz yatakları; Trakya'dadır. (Kırklareli, Lüleburgaz, Babaeski). Ayrıca Mardin Çamurlu'da da doğal gaz çıkartılır.

Kırklareli (Hamitabat), Bursa (Ovaakça) ve İstanbul (Ambarlı) termik santralleri doğal gazla çalışır.

Doğal gaz elektrik üretiminde ve büyük kentlerin ısıtılmasında kullanılır. Çevre kirliliğini önler.

Nükleer Enerji (Uranyum-Toryum)

Nükleer enerji kaynağı uranyum ve toryumdur. Nükleer santrallerin çalıştırılmasında kullanılır.

Ülkemizde uranyum: Manisa (Gördes), Çanakkale (Ayvacık), Aydın (Koçarlı), Giresun, Rize ve Yozgat'ta bulunur.

Toryum: Eskişehir'de bulunur.

Ülkemizde henüz nükleer santral yoktur. Mersin Akkuyu ve Sinop-inceburun'da kurulması planlanmıştır.

Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Jeotermal Enerji

Yer altından çıkan sıcak su buharından elde edilen enerji kaynağıdır. Evlerin ısıtılmasında, seracılıkta ve jeotermal santrallerde kullanılır.

Denizli (Sarayköy), Aydın (Germencik), Çanakkale (Tuzla), Afyonkarahisar (Göcek) jeotermal kaynaklar vardır. Sarayköy Santrali jeotermal enerji ile çalışır.

Güneş Enejisi

Hidroelektrik Enerji (Su Gücü)

Ülkemiz hidroelektrik enerji potansiyeli bakımından çok zengindir (yerşekilleri çok yüksek ve engebeli olduğu için). Avrupa'da Norveç ve Rusya'dan sonra ikincidir.

Ülkemizde hidroelektrik enerji potansiyeli en yüksek bölge Doğu Anadolu Bölgesi'dir. Elektrik üretiminde payı yaklaşık %20 civarındadır.

Önemli Barajlarımız;

  • Fırat üzerinde : Keban, Karakaya, Atatürk
  • Kızılırmak üzerinde : Hirfanlı, Kesikköprü, Altınkaya
  • Sakarya üzerinde : Sarıyar, Gökçekaya
  • Gediz üzerinde : Demirköprü
  • Büyük Menderes üzerinde : Kemer, Adıgüzel
  • Dicle üzerinde : Kralkızı, Devegeçidi

Güneş Enejisi

Güneş Enerjisi

Güneşli gün sayısının fazla olduğu Akdeniz, Ege, Marmara bölgelerimizde güneş enerjisi son yıllarda yaygınlaşmıştır. Karadeniz Bölgesi'nde bulutluluk oranı fazla olduğundan güneş enerjisinden fazla yararlanılmaz. Ucuz sıcak su elde etmede ve seracılıkta kullanılır.

Türkiye Ekonomisinde Madenlerin ve Enerji Kaynaklarının Önemi

Madenler ve enerji kaynakları, başta sanayi olmak üzere ulaşım, inşaat ve tarım gibi ekonomik sektörlerin gelişmesine katkı sağlar. Madencilik, tarımla birlikte sanayinin iki temel ham madde kaynağıdır. Sanayinin gelişmesinde maden ve enerji kaynaklarının değerlendirilmesinin önemli yeri vardır. Madenler, sanayiye ham madde oluşturmasının yanında makine sanayisinin kuruluş ve gelişimini sağlayarak sanayileşmeye katkı sağlar. Gübre yapımında kullanılan azot, fosfat ve kükürt gibi yer altı kaynakları modern tarımın gelişmesinde rol oynar. Bakır, krom ve bor minerallerinin Türkiye'nin dış satımında önemli yeri vardır. Bunların dışında; trona (doğal soda), kaya tuzu, sodyumsülfat, perlit, ponza, feldspat, bentonit, barit, manyezit, alçı taşı, stronsiyum tuzları, zeolit, sepiyolit, mermer ve doğal taşlar; kuvars, kuvarsit, zımpara taşı gibi endüstriyel ham maddeler; boksit ve krom gibi metalik madenler ve linyit gibi enerji kaynakları sayılabilir. Nüfus artışı, ulaşım faaliyetlerinin gelişmesi ve sanayileşme Türkiye'nin enerji ihtiyacının artmasına neden olmuştur. Türkiye'de petrol ve doğal gaz rezervi yeterli değildir. Türkiye enerji kaynakları bakımından büyük oranda dışa bağımlıdır. Yenilenebilir enerji kaynakları konusundaki çalışmalar ülkemizin enerjide dışa bağımlılığını azaltacaktır.


Yorum Yaz